راهنمای مراقبت و سفید کردن دندان های ارتودنسی
علت زرد شدن دندان ها بعد از ارتودنسی چیست ؟
حین درمان ارتودنسی ثابت تجمع مواد غذایی و میکروبها، در اطراف دستگاه ارتودنسی (بویژه براکت ها) باعث تغییر رنگ و زرد شدن دندانها می شود. همچنین ماده رزینی که برای چسباندن براکت روی دندان بکار می رود مقداری رنگ از مواد غذایی جذب می کند.
نوع رزین کامپوزیت مصرف شده هم بر سفیدی دندان ها مؤثر است؛ با مواد کیفیت پایین دندان ها بیشتر زرد می شوند
هزینه انتخاب انواع مواد ارتودنسی را اینجا ببینید، همچنین با استفاده از کامپوزیت های نوری نسبت به سلف کاور دندان ها سفیدتر می مانند.
برای حفظ سفیدی دندان ها در ارتودنسی چه باید کرد ؟
بر اساس نظر متخصص ارتودنسی برای حفظ سفیدی دندان ها در ارتودنسی مهمترین نکته رعایت دقیق بهداشت دهان است. کاهش مصرف مواد غذایی اسیدی و رنگی بسیار مهم است. استفاده کمتر از نوشیدنی های رنگی مانند نوشابه، چای غلیظ، قهوه، آبمیوه های تیره رنگ و … به حفظ سفیدی دندان ها کمک می کند.
راه های سفید کردن دندان ها همراه ارتودنسی چیست ؟
برای سفید کردن دندان ها حین درمان ارتودنسی ساده ترین راه استفاده از خمیر دندان های سفید کننده است اما در استفاده از آنها نباید زیاده روی کرد و بصورت دائم نباید مصرف شوند. جرم گیری و پالیش کردن دندانها حین ارتودنسی دشوار است و معمولاً انجام نمی شود. جرم گیری با دستگاه ارتودنسی ثابت فقط در سمت داخلی یا زبانی دندان ها انجام می شود.
آیا بعد از ارتودنسی دندان ها مانند قبل از ارتودنسی سفید می شوند ؟
زردی دندان ها برگشت پذیر است و بعد از ارتودنسی دندان ها به حالت اول برمی گردد. در پایان درمان ارتودنسی، متخصص ارتودنسی بعد از برداشتن براکت ها ، سطح دندانها را تمیز و پالیش می کند که دندانها کاملاً سفید می شوند. گاهی بین دندان ها تغییر رنگ مختصری باقی می ماند که با جرم گیری رفع می شود. برای حفظ سفیدی دندانها بعد از ارتودنسی مواد غذایی رنگی، بخصوص در چند روز اول بعد از برداشتن براکت ها باید کمتر مصرف شوند. برای سفیدی بیشتر دندان ها می توان از روشهای مختلف بلیچینگ (در خانه و مطب) استفاده کرد که بهتر است چند ماه بعد از اتمام ارتودنسی انجام شود.در ادامه با توجه به وضعیت دندان دکتر متخصص ارتودنسی شما یکی از روش های زیر را به شما پیشنهاد خواهد داد.
متاسفانه بعضی اوقات در افرادی که بهداشت دهان ضعیف است؛ درسطوح دندانی پوسیدگی های سطحی ایجاد میشود که لکه های سفیدی بنام white spot ایجاد می کند. این نواحی بعضاً رنگ جذب میکنند و لکه های زرد یا قهوه ای روی دندان بجای میگذارند.
این لکه ها بعد از گذشت زمان، ممکن است بهتر شوند اما معمولاً نیاز به مداخله دارند. اگر سطحی باشند با تراش مختصر دندان برطرف می شوند اما اگر عمقی باشند درمان های ترمیمی و زیبایی با کامپوزیت نیاز است.
لیست بهترین راه های سفید کردن دندان بعد از ارتودنسی
گاهی به دلیل نداشتن مراقبت و نگهداری لازم از حفظ سلامت دندان ها در طی دوران ارتودنسی پس از این مرحله دندان ها به زردی میزنند در این شرایط متخصص پس از بررسی وضعیت دندان ها و میزان این زردی یکی از راه های زیر برای درمان به بیمار پیشنهاد میدهد:
چرا به درمان سفید کردن دندانها نیاز پیدا میکنیم؟
عوامل زیادی منجر به تجمع لکه در دندانها و زرد یا قهوه ای شدن آنها میشوند. اگر چه رنگ دندانهای هر کسی ممکن است کمی با دیگری تفاوت داشته باشد اما به طور کلی دندانها در ابتدا سفید هستند و به مرور زمان در اثر عوامل مختلف تغییر رنگ پیدا میکنند. ممکن است بدرنگی دندان در اثر مصرف زیاد نوشیدنی یا خوراکی هایی باشد که باعث ایجاد لکه در دندانها میشوند مثل چای، قهوه، نوشابه، آب انگور قرمز، لبو و غیره. ممکن است سیگار کشیدن باعث زرد شدن دندانها شده باشد و یا این که عدم رعایت بهداشت منجر به جرم گرفتن دندانها و تغییر رنگ آنها شده باشد. همچنین عواملی مثل ضربه دیدن و جراحت دندان، درمانهای مکرر دندانپزشکی، مصرف برخی انواع چرک خشک کن (آنتی بیوتیک) در دوران رشد دندانها، مصرف بیش از حد فلوراید و ایجاد ترکهای ریز در دندانها میتوانند منجر به لکه یا بدرنگی دندانها شوند.
چگونه میتوان دندانها را سفید کرد؟
برای سفید کردن دندانها روشهای زیادی وجود دارد، از روشهای خانگی گرفته تا روشهای حرفه ای در مطب دندانپزشکی، همگی برای سفید کردن و جلا دادن به دندانها طراحی شده اند.برخی از روش های سفید کردن دندان بصورت طبیعی با گیاهان دارویی یا میوه نیز وجود دارد که به دلیل شدت این زردی پس از ارتودنسی زمانبر خواهد بود و نتیجه قطعی برای بهبود آن وجود ندارد. به طور کلی راههای سفید کردن دندانها به صورت زیر است:
- بلیچینگ که شامل سفید کردن دندانها با محصولات خانگی و سفید کردن دندانها در مطب دندانپزشکی می شود
- باندینگ کامپوزیت
- لمینت سرامیکی
- روکش دندان
بلیچینگ دندان چگونه انجام میشود؟
برای این که دندانهای خود را سفید کنید میتوانید از محصولات خانگی و یا حرفه ای استفاده کنید. برای سفید کردن حرفه ای دندانها باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
هنگامی که به دندانپزشک مراجعه میکنید، ابتدا دهانتان را معاینه میکند تا مطمئن شود بلیچینگ برایتان درمان مناسبی است. اگر پوسیدگی دندان یا مشکل دیگری داشته باشید ابتدا باید آن را درمان کنید. ممکن است قبل از بلیچینگ لازم باش جرمگیری بکنید تا سطح دندانها کامل تمیز شود.
برای سفید کردن دندانها ابتدا یک پارچه لاستیکی برای محافظت از لثه، بر روی دهان قرار میگیرد و دندانها از آن بیرون میزنند. به این ترتیب ژل سفید کننده با لثه یا بافتهای نرم دیگر تماس پیدا نمیکند. ممکن است به جای این کار از یک ژل محافـ کننده استفاده شود و روی لثه مالیده شود.
سپس ژل سفید کننده در داخل یک پلاک ریخته شده و پلاک در تماس با دندانها قرار میگیرد تا ژل به دندانها مالیده شده و در تماس با آنها بماند. معمولا این پلاک یا تری ها که شبیه محافظ دهان هستند، اختصاصی برای بیمار ساخته میشوند تا کاملا اندازه دندانهای او باشند و ژل از آنها بیرون نزد.
ترکیب فعال موجود در ژل سفید کننده معمولا پروکسید هیدروژن یا پروکسید کاربامید (کارباماید) است. با تجزیه این ترکیبات فعال، اکسیژن وارد مینای دندان شده و رنگ دندان روشنتر میشود. ممکن است برای تسریع یا تشدید تاثیر مواد سفید کننده، نور خاصی به دندانها تابانده شود.
بلیچینگ در مطب بعد از ارتودنسی چگونه دندانها را سفیدتر میکند؟
ترکیب فعال بیشتر محصولات سفید کننده شیمیایی دندان، پروکسید هیدروژن با فرمول H2O2 است که به فرم پروکسید هیدروژن یا پروکسید کاربامید آزاد میشود. پروکسید کاربامید ترکیب پایداری است که در تماس با آب تجزیه شده و پروکسید هیدروژن آزاد میکند. بلیچینگ یک فرایند شیمیایی است که در آن کروموژن ها (رنگ زا) که عامل لکه دندان هستند پاک میشوند. کروموژنها ممکن است در سطح دندان جمع شده و به تدریج باعث ایجاد لکه های سطحی در دندان شوند و یا به تدریج در اعماق دندان نفوذ کرده و لکه های عمیق یا داخلی در دندان ایجاد کنند. به طور کلی کروموژنها به دو گروه کروموژنهای متشکل از ترکیبات بزرگ ارگانیک و حاوی پیوندهای دوگانه مزدوج و کروموژنهای متشکل از ترکیبات فلزی تقسیم میشوند.
در بلیچینگ کروموژنهایی که عمدتا از ترکیبات ارگانیک تشکیل شده اند، پیوندهای دوگانه موجود در کروموژنهای ارگانیک شکسته میشوند. بلیچینگ کروموژنهایی که ماهیت فلزی دارند سخت تر است. روشهای دیگر سفید کردن دندانها برای این انواع لکه، باندینگ، لمینت و روکش کردن است.
سفید کردن دندانها چقدر طول میکشد؟
به طور کلی معمولا ظرف یک جلسه درمان تمام میشود اما در مواردی که تغییر رنگ دندانها شدید باشد ممکن است به چند جلسه نیاز داشته باشید. با این حال برای ساخت پلاک، نمیتوان این کار را در همان جلسه اول که مراجعه میکنید انجام داد. در جلسه اول پس از معاینه های لازم، قالب گیری از دندانها انجام میشود و در جلسه بعد که پلاک آماده شد، درمان انجام میشود. ممکن است از شما خوسته شود تا چند هفته در خانه از محصولات سفید کننده دندان استفاده کنید تا تاثیر بلیچینگ، طولانی تر شود. جلسه بلیچینگ حدود یک ساعت طول میکشد.
بعد از بلیچینگ دندانها تا چه مدت سفید می مانند؟
تاثیر درمان سفید کردن دندانها تا سه سال میتواند باقی بماند. اما در واقع طول مدت آن بستگی زیادی به خود فرد دارد. در صورتی که سیگار میکشید یا زیاد قهوه و چای میخورید خیلی زودتر سفیدی دندانهایتان از بین میرود و دندانها دوباره لکه میگیرند. در مورد مراقبت از سفیدی دندانها از دندانپزشک سوال کنید تا شما را راهنمایی کند.
سفید کردن دندان بعد از ارتودنسی در خانه
برای سفید کردن دندانها در خانه محصولات زیادی وجود دارد که به صورت زیر است:
- ژل و تری اختصاصی: با مراجعه به دندانپزشک، پلاک یا تری مخصوص دندانهایتان ساخته میشود و دندانپزشک ژل سفید کننده را همراه دستورالعمل استفاده از آن به شما میدهد. غلظت ژل سفید کننده ای که در خانه استفاده میکنید کمتر از ژل سفید کننده ای است که دندانپزشک در مطب استفاده میکند چرا که در خانه تحت نظر دندانپزشک نیستید و ممکن است با مصرف محصولات قوی سفید کننده، آسیب جدی به دندانها یا لثه خود وارد کنید. با تری اختصاصی احتمال این که ژل از داخل تری بیرون ریخته و در تماس با لثه تان قرار بگیرد بسیار کمتر میشود بنابراین این روش مطمئن تر و موثرتر از روشهای دیگر خانگی است. این ژل ها حاوی پروکسید کاربامید هستند و باید 2 تا 4 ساعت در روز یا در خواب استفاده شوند. این محصولات رنگ دندان را یک یا دو درجه روشنتر میکنند. راهنمای استفاده از ژل بلیچینگ و تاثیر آن را در این مقاله بخوانید.
- ژل و تری آماده: اگر نمیخواهید به دندانپزشک مراجعه کنید میتوانید از کیت آماده سفید کننده دندان استفاده کنید که حاوی ژل سفید کننده و تری پیش ساخته است. از آنجایی که تری تک سایز است ممکن است بر دندانهایتان منطبق نباشد و مقداری ژل بیرون بریزد. با این حال این روش ارزانتر است. اگر از این محصول درست استفاده نکنید ممکن است به لثه یا دندانهای خود آسیب بزنید.
- خمیر دندان سفید کننده: معمولا خمیر دندانهای سفید کننده حاوی مواد زبری هستند که با ساییدن دندانها آنها را به مرور سفیدتر میکنند. اما برخی از خمیر دندانها حاوی مواد شیمیایی سفید کننده دندان نیز هستند. در این صورت ترکیب اصلی آنها مقدار کمی پروکسید کاربامید یا پروکسید هیدروژن است که به روشنتر شدن رنگ دندان کمک میکنند. معمولا خمیر دندان را باید مدت طولانی تری استفاده کنید تا تاثیر بگذارد.
- چسب و دهانشویه سفید کننده: چسب و دهانشویه سفید کننده به علت استفاده آسان محبوبیت زیادی دارد. برای استفاده از آن دستورالعمل روی محصول را خوب بخوانید و رعایت کنید. برخی دهانشویه ها علاوه بر سفید کنندگی، خاصیت ضد باکتری هم دارند که به تمیز کردن فضای دهان کمک میکند.
- چسب سفید کننده یک نوار پلاستیکی است که به صورتی ساخته شده که بر سطح بیرونی دندان منطبق باشد و بتوانید آن را روی سطح جلویی دندانهای جلویی یا سطح کناری (باکال) دندانهای دو طرف دهان (رو به گونه) بگذارید. سپس چسب به تدریج ژل پروکسید آزاد میکند که به سفید کردن دندانها منجر میشود. به مدت دو هفته هر بار سی دقیقه چسب را باید استفاده کنید. معمولا این محصولات یک یا دو درجه رنگ دندان را روشنتر میکنند. دهانشویه سفید کننده حاوی ترکیبات اکسیژن مانند پروکسید هیدروژن است و در نهایت با کروموژنها (رنگدانه ها) واکنش میدهد. شستشوی دندانها با دهانشویه دو مرتبه در روز و هر بار شصت ثانیه توصیه میشود. سفیدی دندانها معمولا پس از سه ماه استفاده منظم، حاصل میشود.
آیا دندان عصب کشی شده را میتوان سفید کرد؟
بله. گاهی دندانی که مرده پس از عصب کشی، تغییر رنگ پیدا میکند. اگر دندان تحت عصب کشی قرار گرفته است، میتوان مجرای ریشه دندان را دوباره باز کرد و مواد سفید کننده دندان را داخل آن قرار داد تا دندان از داخل سفید شود.
در چه شرایطی بلیچینگ دندانها را سفید نمیکند؟
سفید کردن دندانها تنها برای روشنتر کردن رنگ دندان انجام میشود و تنها بر روی دندانهای واقعی تاثیر میگذارد. بنابراین اگر دندان مصنوعی، ایمپلنت، بریج، پرکردگی، لمینت یا باندینگ دارید نمیتوانید رنگ آنها را تغییری بدهید. اگر دندان مصنوعی تان دچار تغییر رنگ یا لکه شده، به دندانپزشک مراجعه کنید تا به صورت حرفه ای آن را تمیز کند.
همچنین در صورتی که زرد شدن دندان به علت نازک شدن یا از بین رفتن مینا باشد یا عامل آن لکه های عمیق مانند لکه حاصل از ضربه دیدن دندان یا مصرف تتراسایکلین در دوران رشد دندانها باشد ممکن است با بلیچینگ سفید نشود. در این صورت میتوان از روشهای دیگر سفید کردن دندانها بهره برد.
مراقبت از دندانهایی که سفید شده اند
برای حفظ سفیدی دندانها باید مصرف نوشیدنی یا غذاهایی که باعث ایجاد لکه در دندانها میشوند را محدود کنید.لیست غذاهای مناسب در زمان ارتودنسی را اینجا بخوانید. پس از هر بار خوردن این مواد غذایی، مسواک بزنید یا حداقل دهان خود را با آب شستشو بدهید. سیگار را کنار بگذارید. حتما پیش از خواب مسواک بزنید و در طول روز نیز یک مرتبه دیگر مسواک بزنید. برای مسواک زدن از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید. خوراکیهای شیرین کمتر مصرف کنید. هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید.
- ۹۸/۰۶/۲۴